2/19/2021

Tanzimat Dönemi Gazeteleri Nelerdir Tanzimat Dönemi Gazeteleri Kuruluş Yılları

  Hiç yorum yok
Tanzimat Dönemi Gazeteleri
Tanzimat Dönemi Gazete İsimleri Nelerdir

Sözü uzatmadan hemen Tanzimat Döneminde çıkarılan gazeteler hangileri, isimleri neler ve çıkarıldığı yılları yazalım.

Tanzimat Dönemi Gazeteleri ve Çıkarıldığı Yıllar

1- Takvim-i Vekâyi
Takvim-i Vekâyi gazetesi 1831 yıllarında çıkarılmıştır.
Gazetenin bugünde olduğu gibi o yıllardada 2 önemli görevi vardı. Bunlardan biri iktidar tarafından bildirilenlerin halka iletilmesi, ikincisi ise halkı her türlü güncel olaylar hakkında bilgilendirmesi.
Takvim-i Vekayi gazetesi Osmanlıca çıkarılan ilk resmi gazetedir.
 Takvim-i Vekayi gazetesinde Osmanlıca yanı sıra  Arapça, Ermenice,Farsça, Fransızca, ve Rumca baskılarıda yayımlanmıştır.
Takvim-i Vakayi haftalık çıkarılmış gazetedir. Resmi ilanların yanı sıra iç ve dış gelişmelere ilişkin haberler yer almıştır.
Takvim-i Vekayi gazetesinin 1892 de yayını durduruldu.Takvim-i Vekayi gazetesi 1908 de Jön Türk İhtilali sırasında tekrar yayınlanmaya başladı.  Türkiye Cumhuriyeti döneminde Takvim-i Vekayi gazetesinin yerini Resmi Gazete almıştır.

2- Ceride-i Havadis
Ceride-i Havadis gazetesi 1840 yıllarında çıkarılmıştır.
Ceride-İ Havadis gazetesini William Churchill tarafından çıkarılmıştır.
Ceride-İ Havadis gazetesi ilk özel Türkçe gazete olarak kabul edilsede, devletten yardım almasıyla yarı resmi yapıya sahip olmuştur.
Ceride-İ Havadis gazetesi haber kaynaklı çıkarılmış olması halkın ilgisini çekmemesi üzerine haftada 1 gün çıkarılan gazete daha sonra 10 günde bir çıkarılması kararı alınmıştır.
Ceride-İ Havadis gazetesinde daha sonraları dış ülkelerdeki muhabirlerden alınan bilgilere yer verilmesi sonucu Ceride-İ Havadis gazetesini seçkin zümreler tarafından ilgi ile takip etmiştir.
Ceride-İ Havadis gazetesinin özelliği arasında iskenderiye’den haber gönderen bir muhabir türk basın tarihinin ilk muhabiri sayılmaktadır ve diğer bir özelliği ilanlara yer vermesidir.
Ölüm ilanları sayfası ilk olarak Ceride-İ Havadis gazetesinde yer verilmiştir.
1854 Kırım savaşına, Ceride-İ Havadis gazetesi savaş muhabirlerini göndermiştir.
Ceride-İ Havadis gazetesi 1864 yılına kadar 1212 sayı çıkarılmış ve sonra kapanmıştır.

3- Tercüman-ı Ahval
Tercüman-ı Ahval gazetesi 1860 yıllarında çıkarışmıştır.
Tercüman-ı Ahvâl gazetesi ilk özel yayımlanan Türkçe gazete özelliğini taşımaktadır.
Tercüman-ı Ahvâl Gazetesi 22.10.1860 da Agah Efendi tarafından çıkarılmıştır.
Tercüman-ı Ahvâl gazetesi ilk zamanlar haftada 1 gün pazar günleri çıkarılmış ve daha sonra hafta 3 gün çıkarılmıştır. Tercüman-ı Ahvâl gazetesi o yıllarda Ceride-i Havadis gazetesi ile rekabet içine girmesinden dolayı haftada 3 çıkarılmakta olan Tercüman-ı Ahvâl gazetesi haftanın 5 günü çıkarılmaya başlanmıştır.
Tercüman-ı Ahvâl gazetesi  bir övgü gazetesi değil , düşünceve tartışma gazetesi olmuş,fertlerin düşünce ve kanatlarını açığa vurulmasına katkı sağlamış, imtiyazlı baş yazı geleneği ilk bu gazetede başlamış, tefrika ve tartışmalar, haberi ön plana çıkaran araştırmalar, eğitim sisteminin aksaklıkları ve siyasi elaştiri örnekleri yine ilk bu gazetede yer  almıştır.Ve batılı anlamda ilk Türkçe oyun olan Şinasi'nin ŞAİR EVLENMESİ 1860 yıllarında bu gazetede dizi olarak yayımlanmıştır.

4- Tasvir-i Efkâr
Tasvir-i Efkâr gazetesi 1862 yıllarında çıkarılmıştır.
Tasvir-i Efkâr  Gazetesi Şinasi tarafından 3 yıl çıkarılmış daha sonra gazetenin başına Namık Kemal geçmiştir. Namık Kemal'den sonra Tasvir-i Efkâr gazetesinin başına Recaizade Mahmut Ekrem geçmiştir.
Tasvir-i Efkâr gazetesinde Avrupa basınından çeviriler yayınlanmıştır.  Ayrıca halkın anlayacağı dilede yayınlanması düşünülmüştür ve bu amaçlada eğitimle ilgili haberlere önem verilmiştir.
Tasvir-i Efkârgazetesinde ilanlar parasız basılmıştır.
Tasvir-i Efkâr  gazetesi haftada 2 gün çıkarılmıştır.
Tasvir-i Efkârgazetesi iç ve dış haber anlamına gelen "havadis-i dahiliye" ve "havadis-i hariciye" başlıkları altında 2 sütun ayrılarak çıkarılmıştır.
Tasvir-i Efkâr Gazetesi 835 sayı çıkarılmıştır.

5- Ayine-i Vatan
Ayine-i Vatan gazetesi 1866 yıllarında çıkarılmıştır.
Ayine-i Vatan Gazetesinin Sahibi; Eğribozlu Mehmed Arif Bey'dir.
Ayine-i Vatan gazetesi; ilk resmi gazetedir.
Ayine-i Vatan ismiyle açıkan gazete daha sonra kapanmış ve İstanbul ismiyle yeniden çıkarılmıştır.

6- Muhbir Gazetesi
Muhbir Gazetesi 1866 yıllarında çıkarılan gazeteler içinde yer alır.
Muhbir Gazetesinin Kurucusu Ali Suavi’dir.
Muhbir Gazetesi; Türkçe dışında Fransızca, Arapça, İbranice, İngilizce ve Almanca olarak içerikleri vardı.
Muhbir Gazetesi İnkılap fikirlerini yayan ilk gazete olma özelliğindedir.
Muhbir Gazetesi Ali Suavi'nin hükümeti sert eleştirileri sonucu kapatılmıştır.

7- Terakki Gazetesi
Terakki Gazetesi 1868 yıllarında çıkarılmıştır.
Terakki Gazetesini çıkaran: Ali Raşid ve Filip Efendi'dir.
Terakki Gazetesi haftada bir mizah ve yine haftada bir kadınlara has çıkarılmış bir gazetedir

8- Mümeyyiz Gazetesi
Mümeyyiz Gazetesi 1869 yıllarında çıkarılmıştır.
Mümeyyiz Gazetesinin Sahibi: Sıtkı Efendi'dir. Mümeyyiz Gazetesi haftada 5 gün çıkarılmıştır.
Mümeyyiz Gazetesinin cuma günü çıkarılan  ve ismi "çocuklar için gazetedir" ilavesi o dönemlerde süpyan mektepi denilen ilkokullarda eğitime ek olarak çocuklara daha çağdaş ve batılı eğitime destek vermiş ve Türk toplumunun, batılılara karşı eğitimli kültürlü bireyler olması hedeflenmiştir.

9- İbret Gazetesi
İbret gazetesi 1870 yıllarında çıkarılmıştır.
İbret Gazetesi yazarları: Namık Kemal, Ebüzziya Tevfik
Özellikle o dönemlerde Namık Kemal'in yazıları yüzünden oldukça ilgi gören İbret Gazetesi malesef yine Namık Kemal'in "VATAN YAHUT SİLİSTRE adlı oyununu yayınlaması üzerine 1873 yılında İbret Gazetesi kapatılmıştır. Ebüzziye Tevfik ile Ahmet Mithat Efendi Rodos adasına gönderilmiştir. İbret Gazetesi sadece 132 sayı yayınlanabilmiştir. Namık Kemal bu gazetede, özgürlükçü fikirleri savunmuş, basının işlevlerini ve önemini vurgulamıştır.

10- Musavver Gazetesi
Musavver gazetesi 1872 yıllarında çıkarılmıştır.
Musavver,1872’de çıktı. En önemli özelliği fotoğraflı olarak yayınlanan ve tercümelere yer veren ilk gazetedir.

11- Tercüman-ı Hakikat
Tercüman-ı Hakikat gazetesi 1878 yıllarında çıkarılmıştır.
Tercüman-ı Hakikat Gazetesi II. Abdülhamid döneminde 1878 yılında çıkarılmışya başlanmış gazetedir.
Tercüman-ı Hakikat Gazetesini Çıkaran: Ahmed Mithad Efendi'dir.
Ahmed Mithad Efendinin hükumeti tenkid etmeyen, büyüklere şantaj ve sansasyon özelliğinde olmayan ciddi haberciliğiyle bu devrin en uzun ömürlü ve itibarlı gazetesi olmuştur.
Ahmet Midhat Efendi; damadı Muallim Naci’nin idare ettiği bir edebi ilaveye yer verdi.
On dört ciltlik Avrupa Tarihi, üç ciltlik Dünya Tarihi serileri, o devirde halk tarafından merakla okundu. Tercüman-ı Hakikat Gazetesinde Ağaoğlu Ahmed'in yazdığı sert yazılar yüzünden Tercüman-ı Hakikat Gazetesi ittihatçılarla tartışma aracı olmuştur.
Balkan Harbi’nden sonra Ahmet Mithat’ın ölümü üzerine gazete Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar yayınlarını sürdütmüş daha sonra kapanmıştır.

12- Mizan Gazetesi
Mizan gazetesi 1886 yıllarında çıkarılmıştır.
Mizan Gazetesi : 21 Ağustos 1886’da haftalık çıkarılan gazetedir.
Mizan Gazetesini Çıkaran: Mizancı Murat ismiyle bilinen Murat Bey'dir.
Mizan Gazetesi İçeriği: İç ve dış politika konuları, ekonomi, eğitim , maliye.
Mizan Gazetesi 1897’de  kapatılmıştır.

13 - İkdam Gazetesi
İkdam gazetesi 1894 yıllarında çıkarılmıştır.
Ahmet Cevdet tarafından İstanbul’da çıkarılmıştır ve günlük çıkarılan gazetedir.
İkdam Gazetesi kurucusu; Ahmed Cevdet'tir
İkdam Gazetesi Yazarları Bâbanzade İsmail Hakkı, Abdullah Zühtü, Ahmet Rasim, Hüseyin Cahit. Abdülhamid döneminde birkaç defa kapatılmıştır.
O dönemlerde İkdam Gazetesi; Siyasi Türk Gazetesi olarak nitelendirilmiştir.
1860 yılında basının devlet ve hükümete karşı tavır alması hatta diğer dillerde yayınlanan gazetelerinde devletin bütünlüğünü bozucu içerikler yayınlaması ile devlet bir takım tedbirler almış ve yeni düzenlemeler yapmıştır. Devlet 1864 yılında Matbuat Nizamnamesi düzenlemiştir.
Nizamname ile daha önce kurulmuş olan Babıali Tercüme odası, Matbuat müdürlüğü gibi kurumlara yeni görevler veriliyordu. Bunlar; siyasi nitelikteki yayınlara ruhsat vermek, yayınların içeriğini kontrol etmek, gazetelere verilecek resmi ilanları düzenlemek, Avrupa’da ülke aleyhi yayınlar yapan mecmuaların ülke içine girmesine engel olmak,aykırı davrananlara para ve hapis cezası uygulamak. Böylece devlet başta padişah ve diğer mensuplarını koruma altına almış oluyordu. Bu durum 1909 a kadar devam etmiştir.

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder